Onderzoek in uitvoering
Achter de schermen van het onderzoeksprogramma
Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië,
1945-1950

Op zaterdag 2 november 2019 organiseren wij een publieksbijeenkomst in samenwerking met het Nationaal Archief. Tijdens deze bijeenkomst staat het doen van (archief)onderzoek centraal: hoe ziet ‘onderzoek doen’ er in de praktijk uit? Welke bronnen worden gebruikt voor het Indonesië-onderzoek en wat vertellen ze ons? Hoe gaan de onderzoekers om met eenzijdigheid en tegenstrijdigheden in de bronnen? En hoe zorgen ze voor meerstemmigheid?

 

Ochtendprogramma, zaterdag 2 november

09.30                  Inloop met koffie / thee

Plenair gedeelte
10.00 – 10.05     Welkom door Marens Engelhard, directeur Nationaal Archief
10.05 – 10.25     Presentatie door Frank van Vree, directeur NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust en Genocidestudies en  penvoerder van het programma Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië,1945-1950

Keuzesessies
10.40 – 11.30    Eerste blok met keuze uit presentaties, workshops en rondleidingen
11.40 – 12.30    Tweede blok met keuze uit presentaties, workshops en rondleidingen
12.30                 Einde bijeenkomst

Middagprogramma, zaterdag 2 november

13.00                  Inloop met koffie / thee

Plenair gedeelte
13.30 – 13.35     Welkom door Marens Engelhard, directeur Nationaal Archief
13.35 – 13.55     Presentatie door Mariëtte Wolf, programmaleider Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950

Keuzesessies
14.10 – 15.00    Eerste blok met keuze uit presentaties, workshops en rondleidingen
15.10 – 16.00    Tweede blok met keuze uit presentaties, workshops en rondleidingen
16.00                 Einde bijeenkomst

Aanmelden voor het event kan via Eventbrite.

Keuzesessies Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950

  1. De verbeelding van een oorlog: 1945-1950 in Nederlandse en Indonesische bioscoopjournaals
    Door Gerda Jansen Hendriks
    Als regisseur bij de afdeling geschiedenis van de NTR en medeoprichter van Andere Tijden heeft Gerda Jansen Hendriks veel onderzoek verricht naar beeldmateriaal over Indonesië in de jaren 1945-1950. Aan de hand van Nederlandse en Indonesische bioscoopjournaals laat ze zien hoe beeldmateriaal als propagandamiddel werd ingezet.
    (Voertaal: Nederlands)
  2. Voorbij de demarcatielijn
    Door Martijn Eickhoffen Anda Zara
    Binnen het project Regionale Studies staat de dialoog tussen Indonesische en Nederlandse historici centraal. Door wederzijds bronnen uit te wisselen en (historische) perspectieven op de periode 1945-1950 te delen, kunnen we een beter begrip krijgen van de dynamiek van de gebeurtenissen in verschillende delen van de Indonesische archipel. In deze presentatie wordt de meerwaarde van deze samenwerking geïllustreerd. (Voertaal: Engels)
  3. Revolutie en onbehagen: gebruik en misbruik van Nederlandse en Indonesische bronnen bij het onderzoek naar Indonesische revolutionaire bewegingen
    Door Norman Joshua (historicus, PhD-onderzoeker Northwestern University Illinois, fellow-researcher KITLV) in samenwerking met Fridus Steijlen (KITLV)
    Aan de hand van de revolutionaire beweging Pemuda Sosialis Indonesia (Pesindao, Socialistische Jeugd Indonesië) 1945-1950, vertelt Norman Joshua over zijn ervaringen met Indonesisch en Nederlands archiefmateriaal, berustend in Nederlandse instellingen – Nationaal Archief, Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) en NIOD  – en het gebruik van persoonlijke getuigenissen. (Voertaal: Engels. Let op: deze sessie vindt alleen ’s middags plaats.)
  4. Strikt vertrouwelijk!  De invloed van internationale diplomatie op de Indonesische onafhankelijkheid.
    Door Tom van den Berge en Emma Keizer
    Deze workshop illustreert de meerwaarde van onderzoek in internationale archieven. Welke nieuwe inzichten levert archiefonderzoek in België, Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten op? Aan de hand van bronnen uit verschillende archieven reconstrueren we de internationale diplomatieke relaties rond de onafhankelijkheid en dekolonisatie van Indonesië.(Voertaal: Nederlands)
  5. ‘Zonnestraal heeft doel bereikt’: militaire rapportage als historische bron
    Door Azarja Harmanny
    Een workshop over de mogelijkheden en valkuilen van officiële militaire rapporten als historische bron. Wat vertellen ze ons wel en wat niet? Aan de hand van een aantal concrete voorbeelden wordt duidelijk welke wereld achter een militair rapport schuil kan gaan en welke aanvullende bronnen nodig zijn om een completer beeld van het geweld in de oorlog in Indonesië te krijgen. (Voertaal: Nederlands)
  6. Over persoonlijke verhalen gesproken…Door Eveline Buchheim, Ody Dwicahyo, Fridus Steijlen en Stephanie Welvaart
    Het project Getuigen & Tijdgenoten gaat in gesprek met het publiek over het gebruik, de betekenis en de valkuilen van egodocumenten en oral history in Nederland en Indonesië. Wat hebben vertellers eraan hun verhalen te delen en waarom is het voor onderzoekers waardevol om deze verhalen te kennen? Aan de hand van interviewfragmenten, foto’s en documenten uit en over 1945-1950 bespreken we met de aanwezigen hoe persoonlijke verhalen hun weg vinden naar de publieke ruimte en wat er daar vervolgens mee gebeurt. (Voertaal: Engels en Nederlands)
  7. Slachtoffers tellen
    Door Ron Habiboe
    Tijdens de periode van de zogenoemde ‘bersiap’/‘berdaulat’ vonden extreme gewelddadigheden plaats tegen (Indische) Nederlanders en andere bevolkingsgroepen. Aan de hand van enkele casus toont Ron Habiboe, betrokken bij het project Geweld, bersiap, berdaulat. Transitie 1945-1946, welke problemen de kwantificering van slachtoffers met zich meebrengt. (Voertaal: Nederlands)
  8. De NEFIS- en CMI-archieven: een problematische goudmijn. Kijken naar Indonesische revolutionaire propaganda, persoonlijke bezittingen en ‘djimats’. De omgang met historisch materiaal aan ‘de verkeerde kant van de geschiedenis’
    By Aminudin Siregar (art historian, PhD researcher Leiden University) and Harm Stevens (curator Rijksmuseum)
    De archieven van de Marine en Leger Inlichtingendienst Netherlands Forces Intelligence Service (NEFIS) en Centrale Militaire Inlichtingen Dienst (CMI) zijn een goudmijn voor onderzoekers maar zorgen ook voor onbehagen. Het betreft immers deels stukken die op de Indonesische revolutionairen zijn buitgemaakt. Deze presentatie toont een selectie van Indonesische stukken uit het NEFIS- en CMI-archief en staat stil bij hun herkomst en betekenis. (Voertaal: Engels)
  9. Het nieuws van alle kanten
    Door Maarten van der Bent en Anne van der Veer
    In deze workshop vergelijken we de berichtgeving over het zogeheten Tebingtinggi-incident (Noord-Sumatra, december 1945) in Nederlandse, Indonesische en Chinees-Indonesische kranten, met behulp van de persoverzichten in de archieven van de inlichtingendienst NEFIS, de online krantenbank Delpher en andere krantencollecties. (Voertaal: Nederlands)
  10. Uit betrouwbare bron vernomen…
    Door Tico Onderwater en Esther Zwinkels
    Aan de hand van inlichtingenrapporten en gerechtelijke stukken wordt uiteengezet hoe de vergaring en uitwisseling van inlichtingen tussen inlichtingendiensten en justitie verliep en hoe zij werden ingezet bij de bestrijding van Indonesische tegenstanders van het koloniale bestuur. Hoe betrouwbaar zijn die rapporten en hoe ga je daar als onderzoeker mee om? (Voertaal: Nederlands)
  11. In gesprek met…
    Heeft u een vraag die u graag aan de programmaleiding of een van de onderzoekers zou willen stellen? Dat kan. In twee gespreksrondes van 10 minuten kunt u met vertegenwoordigers van het programma van gedachten wisselen. U kunt aangeven waarover u bij voorkeur wilt spreken:
  12. Doel en inrichting van het onderzoek
    b. Multiperspectiviteit en terminologie
    c. De bersiap/berdaulat-periode
    d. Anders, namelijk …

(Voertaal: Nederlands of Engels)

Keuzesessies Nationaal Archief

  1. Rondleiding door het depot en langs de expositie Topstukken in perspectief
    De rondleiders van het Nationaal Archief nemen u mee door de depots en langs de expositie Topstukken in perspectief – van Plakkaat van Verlatinge tot Abdicatie. (Voertaal: Nederlands of Engels)
  2. Onderzoek doen in het Nationaal Archief
    Diederik van Romondt, medewerker dienstverlening van het Nationaal Archief, laat zien hoe u zelf onderzoek kunt doen in het Nationaal Archief en waarmee u rekening moeten houden als u archieven wilt raadplegen. (Voertaal: Nederlands)
  3. Wegwijs in de stamboeken van het KNIL
    Erik Mul, medewerker dienstverlening van het Nationaal Archief, maakt u wegwijs in de stamboeken van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL), waarin informatie te vinden is over het Indische militaire verleden van een familielid in de periode 1815-1950. (Voertaal: Nederlands)

Aanmelden voor het event kan via Eventbrite.